Istorija energije sa Nišave

Mala hidroelektrana „Sveta Petka“ nalazi se u selu Ostrovica na reci Nišavi, u blizini crkve i manastira Svete Petke. Počela je da radi 1908. godine.

U to vreme, srpski oficiri i inženjeri kroz klisuru su probijali tunele za prugu i put, otvorili kamenolom i obnovili crkvu. Inženjer Aćim Stevović, koji je sa Đorđem Stanojevićem već sarađivao na projektovanju i izgradnji HE „Pod gradom“, bio je upoznat sa svim velikim građevinskim poduhvatima i Sićevačkoj klisuri. Za HE „Sveta Petka“ Stevović je projektovao branu, kanal i zgradu centrale.

Svečanom puštanju u rad prisustvovale su najviše državne, političke i javne ličnosti, a taj važni događaj zabeležen je i u crkvenim knjigama. Bila je to najveća elektrana tog doba u Srbiji. Hroničari tog doba pisali su da su ulice Niša počele da se pune razdraganim svetom u prvim satima osvetljenog grada, a glavna ulica postala je omiljeno šetalište i sastajalište Nišlija.

Gotovo na samom kraju uskog i strmog klanca Sićevačke klisure, u podnožju sela Sićeva i oko šest kilometara nizvodno od male HE „Sveta Petka“, nalazi se velika pokretna brana hidroelektrane „Sićevo“. Elektrana je počela da radi 1931. godine.

U odluci Vlade iz 2023. godine navedeno je da je HE „Sićevo” jedinstven primer objekta industrijskog nasleđa sa kontinuitetom proizvodnog procesa od devet decenija i da predstavlja materijalno svedočanstvo elektrifikacije i industrijalizacije Niša i okoline. Mala hidroelektrana „Sićevo“ postoji gotovo ceo vek i u tom periodu se vrlo retko kvarila i bila van pogona. Tome su najviše doprineli radnici koji su je redovno remontovali i servisirali.